Ως παχυσαρκία ορίζεται η πάθηση που προκύπτει από την υπέρμετρη συσσώρευση λίπους στο σώμα. Η παχυσαρκία εκτός από τα προβλήματα ψυχολογικής και αισθητικής φύσεως που προκαλεί ενδέχεται να προκαλέσει καρδιαγγειακές παθήσεις ή μεταβολικές διαταραχές όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.
Παχυσαρκία : στατιστικά στοιχεία
Η παχυσαρκία τα τελευταία χρόνια έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας. Τα ποσοστά παχύσαρκων ατόμων ανά τον κόσμο είναι απογοητευτικά. Οι υπέρβαροι παγκοσμίως ανέρχονται σε 1,4 δισεκατομμύρια, ενώ οι παχύσαρκοι ξεπερνούν τα 500 εκατομμύρια. Σύμφωνα με μελέτες ως το 2025 οι ενήλικες που θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι θα αγγίξουν τα 2,7 δισεκατομμύρια. Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει και η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας. Ειδικότερα στη χώρα μας, η οποία κατέκτησε και τη θλιβερή πρωτιά, το 44% των αγοριών και το 38% των κοριτσιών μαθητικής ηλικίας είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.
Μπορεί να προληφθεί η παχυσαρκία;
Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής μας έχουν αναγκάσει να απομακρυνθούμε από τη μεσογειακή διατροφή και να τρεφόμαστε με φαγητά πλούσια σε θερμίδες και φτωχά σε θρεπτική αξία. Οι περισσότεροι επιτελούμε καθιστική εργασία με αποτέλεσμα οι θερμίδες που λαμβάνουμε να συσσωρεύονται. Η παχυσαρκία όμως είναι δυνατόν να προληφθεί. Κύριο λόγο στην πρόληψή της έχει η αλλαγή των καθημερινών μας συνηθειών. Οι αλλαγές αυτές έγκεινται σε:
- Αποφυγή τυποποιημένων φαγητών
- Μείωση της προσληφθείσας ποσότητας φαγητού
- Αύξηση σωματικής δραστηριότητας
- Αποφυγή σίτισης καθώς παρακολουθείτε τηλεόραση
- Υιοθέτηση υγιεινής διατροφής (λαχανικά-φρούτα)
Για ποιους λόγους η παχυσαρκία θεωρείται ασθένεια;
Όταν το λίπος προσλαμβάνεται σε υπερβολική ποσότητα αποθηκεύεται γύρω από τα ζωτικά όργανα του σώματος όπως η καρδιά, το συκώτι κτλ. Αυτή η συσσώρευση έχει σαν αποτέλεσμα να αλλάζει ο τρόπος λειτουργίας του οργανισμού και να οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε διάφορες παθήσεις.
Για ποιες ασθένειες θεωρείται υπεύθυνη η παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία θεωρείται ο κύριος υπεύθυνος για ένα μεγάλο αριθμό σοβαρών ασθενειών. Μερικές από αυτές είναι οι ακόλουθες :
- εγκεφαλικό επεισόδιο
- πνευμονοπάθεια
- αποφρακτική άπνοια του ύπνου
- σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
- διαταραχές έμμηνου ρύσεως – υπογονιμότητα
- στεφανιαία νόσος
- αρθρίτιδα
- φλεβική ανεπάρκεια – θρόμβωση
- ουρική αρθρίτιδα
- χολολιθίαση – παγκρεατίτιδα
- χοληστερίνη
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- κατάθλιψη
- μεγαλύτερος κίνδυνος στην εμφάνιση καρκίνου
Παχυσαρκία : Με ποιον τρόπο γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της παχυσαρκίας γίνεται με μια απλή λιπομέτρηση. Ο δείκτης της μάζας του σώματος
δείχνει εάν κάποιος είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Η σχέση ύψους και βάρους η οποία ονομάζεται Δείκτης Μάζας Σώµατος (ΔΜΣ) ή στα αγγλικά BMI (Body Mass Index), προκύπτει διαιρώντας το βάρος (σε κιλά ), µε το ύψος (σε µέτρα στο τετράγωνο).
Παχυσαρκία : Αιτίες εμφάνισης
Η παχυσαρκία προκαλείται όταν ο οργανισμός λαμβάνει για μεγάλο χρονικό διάστημα περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται πραγματικά. Κύριοι υπεύθυνοι για την εμφάνιση της παχυσαρκίας θεωρούνται :
- ο καθιστικός τρόπος ζωής
- η πρόσληψη υπερβολικών θερμίδων
- η παντελής απουσία σωματικής άσκησης
- η κληρονομική προδιάθεση
Σε σπάνιες περιπτώσεις η παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές όπως ο υπερθυρεοειδισμός ή σε μεγαλακρία (ακρομεγαλία). Η επίσκεψη σε έναν ειδικό ιατρό, διαβητολόγο – ενδοκρινολόγο καθίσταται απαραίτητη.
Πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε την παχυσαρκία;
Η παχυσαρκία είναι δυνατόν να καταπολεμηθεί αν επικεντρωθούμε σε δύο βασικά σημεία :
- στην ποιοτική διατροφή και
- στη σωματική άσκηση
Ως ποιοτική διατροφή νοείται η μείωση κατανάλωσης των τροφίμων εκείνων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα και λίπη με παράλληλη αύξηση της πρόσληψης των τροφίμων που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Αλλαγή στον τρόπο ζωής μας με ένταξη της σωματικής άσκησης αν όχι καθημερινά τουλάχιστον τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα.
Το να καταπολεμήσουμε την παχυσαρκία δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται πειθαρχία και ατσάλινη θέληση. Το πρόβλημα αυτό είναι σύνθετο γι’ αυτό ίσως χρειαστεί υποστηρικτική θεραπεία από ψυχολόγο.
Η παχυσαρκία είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή ώστε να μειωθεί η όρεξη ή να ανασταλεί η απορρόφηση του λίπους από τον οργανισμό. Είναι επίσης δυνατό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις να αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση ώστε να μειωθεί ο όγκος του στομαχιού ή του εντέρου.
Παχυσαρκία : Αποτελεσματικότητα μεθόδων αντιμετώπισης
Οι συντηρητικές μέθοδοι (δίαιτα και φαρμακευτική αγωγή) που χρησιμοποιούνται για να καταπολεμηθεί η παχυσαρκία έχουν μέτρια αποτελεσματικότητα. Αυτό συμβαίνει γιατί στην περίπτωση της δίαιτας το παχύσαρκο άτομο κουράζεται και τη σταματά ή δεν την τηρεί ούτε τη συνδυάζει με σωματική άσκηση. Στην περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής τα αποτελέσματα είναι εξίσου μέτρια.
Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η πιο δραστική λύση με εμφανή αποτελέσματα αλλά δυστυχώς υπάρχουν περιορισμοί στο ποιοι μπορούν να προχωρήσουν σε αυτήν.
Παχυσαρκία : Ποιοι δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν με χειρουργική επέμβαση
Δεν είναι δυνατό να προβούν σε χειρουργική επέμβαση :
- οι ασθενείς που πάσχουν από HIV
- οι ασθενείς με καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα
- οι ασθενείς που πάσχουν από έλκος στομάχου
- οι χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών
- οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης